| Yazar |
 Konu  |
|
umutcanuğuz
Seçkin Üye
Turkey
İleti 905 |
 İletim - 28/03/2007 : 18:18:38
|
Böyle bir yapıt için nereden, nasıl başlayacağına karar vermek oldukça güç. Hele ki bu yapıt, tarihi bir olayı işliyorsa, bir de üstüne üstlük konu daha önce senaryolaştırılmış ise; ince eleyip sık dokumadan yazmak istemedim.
"MOLON LABE" (Gel ve kendin al) Kral I. Leonidas
"Yoldan geçen yabancı, git Spartalılara söyle ki; burada onlara sadık kalan bizler yatmaktayız." Simonides
Öncelikle 300 Spartalı (300) filminin konu olarak işlendiği ilk film değil. İlki 1962 yılında Rudolph Matè yönetmenliğinde çekilmiş. Başrollerinde de Richard Egan (King Leonidas), Ralph Richardson (Themistocles), Diane Baker (Ellas), Barry Coe (Phylon), David Farrar (Xerxes) yer almış.
İlk çekilen 300 filminin, vizyona girecek olan 300 Spartalı filminin oluşmasında Frank Miller'a etkisi oldukça büyük. Bakın Frank Miller bunu nasıl dile getiriyor :
Frank Miller, Spartalıları ilk olarak çocukken izlediği 300 Spartalı filmiyle tanıdı. Hatırladıklarını şöyle aktarıyor: "O film benim için çok sarsıcı ve ilham vericiydi çünkü bana kahramanların mutlaka hikayenin sonunda madalya alan insanlar olmadığını, kahramanların doğru olduğu için doğruyu yapan ve bunun için hiçbir fedakarlıktan kaçınmayan insanlar olduğunu öğretti. Tüm hayatım boyunca bu hikayeyi anlatmak istedim çünkü karşılaştığım en güzel hikayeydi. Ve sonunda, bir çizer olarak ulaştığım noktada, nihayet bunun altından kalkabileceğimi düşündüm."
Termopil:
Savaşın geçtiği ünlü geçit. Antik Yunan'dan itibaren bir çok savaşın yaşandığı geçit, Mora yarımadası'nı Balkanlara bağlaması nedeni ile stratejik bir öneme sahip.
M.Ö. 480 yılında Pers kralı Kserkses(Serhas), babasının, Atinalılara yenilmesinin intikamını almak için büyük bir ordu ile Yunanistan üzerine sefere çıkar. Ordunun büyüklüğü ile ilgili bilgiler 250.000 gibi rakamlardan bahseder ki; kayıtların Herodot'a ait olduğu söylenir. Yunanlılar Spartalılarla müttefik olurlar.
Leonidas, 300 Spartalı, 700 Thespiaeli ve 400
Thebesli savaşçı ile birlikte gerçekten de 7 gün boyunca Pers ordusunu oyalar. Lakin geçitte yer alan bir patika, Perslerin patikayı keşfi, yokoluş sürecini hızlandırır.
Filmin senaryosu da neredeyse bire bir tarih sayfalarında olduğu gibi. Tabi ki senaryolaşma süresince detaylar, tarih sayfalarından değil, Frank Miller'ın zihninden geçenlerden oluşuyor. Hatta bakınız filmin yönetmeni Zack Snyder, filmin konusu ve gelişimi ile ilgili şu yorumda bulunuyor:
"Frank mitolojik bir olayı alıp onu gerçek bir olaya dönüştürmedi; gerçek bir olayı alıp onu mitolojiye dönüştürdü. Hikayenin yeni olan yönü bu. Frank gerçekliğin aksine, Spartalı olmak nedir konusunun özüne inmek istedi. Termopil'e giderseniz, Leonidas heykelinin çıplak olduğunu görürsünüz; üzerinde bir kalkan, mızrak ve başlık var, hepsi bu. Frank, Termopil'e gitti. Onun da bunu görüp, 'Tamam, demek böyle yapmalıyız' dediğine eminim".
Tüm bunların eşliğinde bir de çizim süreci için geçilen aşamalar var ki, kanımca takdir-e şayandır. Frank Miller 300'ü çizmek için yaptığı kapsamlı araştırmayı ki, bu araştırma onu Termopil'e götürmüştür. Spartalıların (silahlarla birlikte insanın vücut ağırlığının yarısı kadar eden) üniformasını en temel ve simgesel özellikleriyle ortaya koydu ve MÖ. 480'deki tarihi Termopil Savaşı'nın hikayesini bunun öncesinde ve sonrasında Zerksas ile Yunanlar arasında yaşananlarla süsledi.
Filmde Rol Alanlar :
Gerard Butler: Sparta Kralı Leonidas
Lena Headey: Kraliçe Gorgo (Leonidas'in karısı)
David Wenham: Dilios (Seslendirme)
Dominic West: Theron
Michael Fassbender: Stelios
Vincent Regan: Yüzbaşı Artemis
Rodrigo Santoro: Xerxes I- (Pers Kralı)
Andrew Tiernan: Ephialtes
Andrew Pleavin: Daxos
Tom Wisdom: Astinos
Biraz araştırma ile filmin Soundtrack örneklerini de sizlere sunalım istedik. Çünkü filmin müziklerini Zack Snyder'la birlikte Dawn of the Death filminde birlikte çalışan Tyler Bates'e ait. Zaten teklif de bizzat Zack Snyder'dan gelmiş.
Soundtrack albüm ve 30'ar sn'lik ön dinlemeleri bu bağlantıdan dinleyebilirsiniz. Dinleyebilmek için Quicktime'ın son versiyonunun bilgisayarınızda kurulu olması gerekir
Albümde yer alan parçalar ve listesi:
1. To Victory(2:34)
2. The Agoge (2:24)
3. The Wolf (2:10)
4. Returns a King (2:24)
5. Submission (2:40)
6. The Ephors (1:59)
7. Cursed By Beauty (1:41)
8. What Must a King Do? (1:05)
9. Goodbye My Love (3:22)
10. No Sleep Tonight (2:33)
11. Tee of the Dead (2:25)
12. The Hot Gates (3:00)
13. Fight in the Shade (3:17)
14. Come and Get Them (2:05)
15. No Mercy (2:23)
16. Immortals Battle (1:53)
17. Fever Dream (2:33)
18. Xerxes' Tent (3:20)
19. Tonight We Dine in Hell (1:15)
20. The Council Chamber (2:34)
21. Xerxes' Final Offer (2:39)
22. A God King Bleeds (2:16)
23. Glory (1:44)
24. Message For the Queen (2:31)
25. Remember Us (2:56)
----------------------------------------------------
Frank Miller ve Lynn Varley tarafından hazırlanmış olan 300 tam bir çizgiroman klasiği. Herbiri tablo niteliğinde hazırlanmış son derece etkileyici çizimlere ve sade bir anlatım tarzına sahip. Tarihi olayları anlatan, çok sık örneklerini göremediğimiz çizgiromanlardan biri.
Fakat 300#8242;de aktarılan tarih gerçek tarih değil, Miller’ın versiyonu…
Frank Miller bu eserinde tarihi gerçekleri kendi hikaye tarzına uygun bir şekile sokarak epey çarpıtmakta. Zaten bugüne dek Japonya haricindeki tüm Asya toplumlarına karşı çarpık (ve hatta ırkçı olarak da tabir edilebilir) bir bakış açısıyla yaklaşmış olan Miller 300#8242;de Persleri sığ bir anlayışla direkt “kötü adamlar” ve barbarlar olarak tasvir etmiş.
300#8242;ün kahramanları Spartalılar ise Miller tarafından yere göğe sığdırılamıyor, hatta diğer Yunanlıları bile onlardan aşağı görüyor. Aslen Spartalıların yanlarında çarpışmış olan çok sayıdaki köle Miller’ın versiyonunda yeralmıyorlar, Miller sadece 300 Sparta soylusunu esas alarak sırf onlar savaşmış gibi aktarıyor.
Spartalıların herbiri yarı çıplak Conanvari bir şekilde savaşa giderler iken fiziksel olarak mükemmel insanlar olarak karşımıza çıkıyorlar. Aslen bu savaş sırasında yaşı epeyce ilerlemiş olan Sparta Kralı Leonidas da 300#8242;de dimdik dikilen, kaslı, genç bir görünüme sahip (oysa Thermopylae Savaşı’nı gerçeklere çok daha yakın aktaran Ateş Geçitleri kitabında Spartalıların yanına gelen Pers arabulucu yanıbaşındaki Leonidas’ı savaşmak için çok yaşlı bulur ve kral olduğunu bile anlayamaz). Ayrıca 300#8242;de Spartalıların ellerindeki kalkanları haricinde göğüsleri açık, yarı çıplak savaşmaları da tarihi gerçeklerle hiç örtüşmeyen son derece saçma bir görünüm oluşturuyor. Tabii ki bu durum Spartalıların fizikleri ile yücelmeleri için kasıtlı olarak yapılmış. Oysa tarih boyunca düşman ordusu ile yakın çarpışmaya giren hiçbir birlik (hele ki amaç mümkün olduğunca o mevziyi korumak ise) çıplak ve zırhsız bir şekilde mücadele etmemiştir, bu tam bir intihara meyillilik olur.
300#8242;de Miller’ın çarpık bakış açısını gösteren en belirgin unsurlardan biri Yunanlılara ihanet ederek Pers ordusunun gizli geçitten geçmesini ve Spartalıları kuşatmalarını sağlayan Yunanlı hainde kendini gösteriyor. Bu Yunanlı 300 çizgiromanında tamamen şekilsiz, özürlü biri olarak resmedilmiş, en büyük hayali Spartalı bir savaşçı olmak ama reddedilince öfkeye kapılarak onlara ihanet ediyor.
Tabii bir de orduların rakamları olayı var:
Bazı kaynaklarda ve 300 çizgiromanında da Thermopylae Savaşı’nda çarpışan Pers ordusunun rakamı iyice şişirilerek milyonlar ile ifade edilir ve Spartalıların mücadelesine iyice mitsel bir hava kazandırılmak istenilir. Oysa bu durum gerçeklerden son derece uzaktır.
Günümüze ulaşan kaynaklarda Pers ordusunun rakamları tam olarak belli olmamakla birlikte kimi araştırmacılar tarafından birbirlerinden çok farklı rakamlar ortaya atılmıştır. Bu araştırmacıların bazıları tarafından Pers ordusunda bulunan askerlerin sayılarının milyonu geçtiği yönünde teoriler üretildi, fakat dönem tarihi iyice incelenince ve özellikle de o dönemin dünyasının nüfusu araştırılınca milyonu bulan bu rakamlar yönündeki varsayımlar kesin olarak çürütülmüştür.
Thermopylae Savaşı’nın MÖ 480 civarında geçtiği unutulmamalı. O dönem dünyasındaki nüfus sayısı milyonları bulabilecek bir ordu yaratabilmek için kesinlikle yeterli değildi. Günümüzün New York, Hong Kong, Tokyo, Londra gibi en büyük megapollerinde nüfus milyonlarla ifade edilmekte, fakat o dönemin megapolleri olan Atina, Babil, Efes, Korintos gibi dev şehirlerinde ise nüfus ancak binler ile ifade edilebilmekte idi. Pers İmparatorluğu ne kadar geniş bir alana yayılmış olursa olsun asıl halk haricindeki köleleri de dahil etsek bile mevcut nüfusundan bir-iki milyon insanı ordusuna toparlayabilmesi imkansızdı (ki bu orduya yolculuğu sırasında sağlanılması gereken lojistik destek ve mevcut nüfusun içindeki kadın, çocuk ve yaşlı rakamının genel nüfus içindeki oranı da atlanmamalı).
MÖ 480 dönemine kıyasla dünya nüfusunun çok daha fazla artmış olduğu MS 1050 civarı, yani Thermopylae Savaşı’ndan koskoca 1,5 asır sonra gerçekleşen Haçlı Seferleri’nde Avrupa’dan sefere çıkan orduların toplam rakamı (ki bu rakam o güne dek görülmemiş büyüklükte idi) 150.000 civarında iken bundan 1500 yıl önce Persler tarafından bir-iki milyonluk bir ordunun toplanmış olduğuna inanmak ve buna mantıklı bir dayanak bulmak zaten imkansız.
Ayrıca Thermopylae Savaşı’ndan yaklaşık 100-150 yıl sonra Perslere karşı sefere çıkan ve bu imparatorluğu fetheden Büyük İskender’in ordusundaki askerlerin sayısının Trakya’dan Anadolu’ya girerken 10.000 kişinin altında olduğunu da hesaba katacak olursak eğer Perslerin ordusunun gerçekten de sayısı milyonları bulsa idi İskender asla adını tarihe yazdıran fethi gerçekleştiremezdi. İskender’e karşı direnen Pers İmparatoru Dareios başkenti Babil’in yakınındaki Gaugamela’daki meydan muharebesinde son savunmasını gerçekleştirirken imparatorluğun dört bir yanından toplanmış Pers ordusunun rakamı ancak 100.000 idi.
Antik dönem tarihçilerinin elde ettikleri en gerçekçi bulgular Trakya üzerinden girerek Thermopylae’yi de aşıp Yunanistan’ın güneyine kadar inmeyi başaran imparator Xerxes’in komutasındaki Pers ordusunun toplam rakamının köleler de dahil en fazla 15.000 ya da en zorlama rakam ile ancak 20.000 civarı olabileceğini ispatlamakta.
Perslere karşı Thermopylae’de direnen Spartalıların da 300 soylusu ve bunlara hizmet etmekle görevli yaklaşık 1500 civarı savaşçı köleleri de bulunmakta idi, yani Spartalılar geçitte sadece 300 kişi değil yaklaşık 1800 kişilik bir güç ile bulunuyorlardı. Onlara yardım eden diğer Yunan devletlerinin güçleri ile birlikte Thermopylae Savaşı’nda geçidi tutan Yunan kuvvetinin asker sayısı yaklaşık 3500 civarıydı. Savaşın son gününde geçidi sadece hala hayatta olan Spartalılar savunmakta iken köleleri de hala yanlarında yeralıyorlardı.
Miller’ın bu testosteron yüklü anlatımında Spartalı askerler arasındaki cinsel ilişkiler de tamamı ile atlanmış durumda. Oysa Sparta kültüründe savaşçılar arasındaki cinsel yakınlaşmalar tüm antik dönem tarihçileri tarafından çok iyi bilinen bir gerçek. Tabii ki bu kasıtlı “es geçme” Miller tarafından hikayesinin baş kahramanlarının karizmalarını bozmamak için yapılmış bir durum (Ateş Geçitleri kitabında da yazar Spartalı askerler arası cinselliğe değinmekten kaçınmıştır). O dönem dünyası için çok alışılageldik olan bu tür yakınlıklar günümüz dünyasında çoğu kişi tarafından cinsel sapkınlıklar olarak kabul gördüğünden tabii ki görsele aktarılmaktan kaçınılıyor (bunun son örneğini Troy filminde Brad Pitt’in canlandırdığı Achilleus ile kuzeni Patroklos arasındaki aşka hiç değinilmemesi ile görmüştük).
Sonuç olarak 300 tarihi olayları anlatan, benzerlerini daha sık görmek istediğimiz çok başarılı bir çizgiroman eseri olmasına karşın objektiften uzak, son derece yanlı bakış açısı nedeniyle de bir yandan da antipati duyabileceğiniz bir çizgiroman. Yakın tarihte gösterime girecek film uyarlaması da çizgiromanın yolundan gideceği için filmde tarihi gerçeklerle örtüşmeyen durumlarla karşılaştığımızda bunları çizgiromanı baz alarak değerlendirmek lazım.
Not: Thermopylae Savaşı’nı gerçeğe en yakın hali ile tasvir eden Steven Pressfield’ın yazmış olduğu Ateş Geçitleri (Gates of Fire) romanını da okumanızı şiddetle tavsiye ederim. Ordular ile ilgili en gerçeğe yakın oranların anlatıldığı kitapta Spartalıların geçitte sadece 300 kişi olmadıkları, yanlarında kölelerin de bulunduğu üzerine basa basa vurgulanmakta. Zaten Ateş Geçitleri kitabında da hikaye orada Spartalıların emrinde savaşmış Spartalı bir savaşçı köle tarafından aktarılmakta.
Hakan BUHURCU
-----------------------------------------------
Bu filmin incelemesini nerede gördüysem hepsi birbirinden alıp geçirmiş. Size gerçek bir inceleme sunmak istedim. Lütfen bu konuda anlaşalım; Termopil savaşı olmuştur. Yunanlar 300'den fazla, Persler 250bin civarındadır. |
Ne yak mektubun ucunu
Ne sayfalar dolusu sevgini dile getir
Zarfı kapatırken yalnız
Kuytu dudaklarını çokça değdir
Sunay Akın |
 |
|
|
major
Seçkin Üye
Turkey
İleti 1122 |
İletim - 08/04/2007 : 14:10:39
|
| Ben filme büyük bir merakla gittim. Aklım almıyordu, 300 kişi nasıl öyle devasa bir orduyu durdurur diye. Açıkcası film anında ve filmden sonra da tarihi açısı pek umrumda değildi. Sonuçta film işini yapmış, beni eğlendirmişti. Savaş taktikleri ve görsel efektler büyüleyiciydi. Eğer gerçekte olan savaşa karşın bu film abartılmışsa, ne olmuş? Film hakkında tek bir olumsuz eleştri yapamayacağımi gittim ve eğlendim. Bence altını bu kadar eşelememek lazım. Eleştri yapmayın da demiyorum bu arada tabi. |
|
|
|
Konu |
|
|
|
300 Spartalı
